Kirkazon Wielkokwiatowy

2024 Autor: Gavin MacAdam | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 13:44

Kirkazon wielkolistny (łac. Aristolochia macrophylla) - drzewiasta liana; przedstawiciel rodzaju Kirkazon z rodziny Kirkazonov. Inne nazwy to kirkazon rurkowy, kirkazon rurkowy, aristolochia wielkolistna, aristolochia rurkowa. W naturze rośnie wzdłuż brzegów leśnych rzek i lasów Ameryki Północnej. Obecnie jest aktywnie uprawiana w Rosji i krajach europejskich, do których kultura powróciła pod koniec XVIII wieku. Jest to roślina ozdobna. Charakterystyczną cechą jest toksyczność.

Charakterystyka kultury

Kirkazon wielkolistny to wieloletnia liana drzewiasta, osiągająca długość 10-12 m, z pędami pokrytymi szarą podłużnie bruzdowaną korą. Liście są duże, nagie, jasnozielone, sercowate, ogonkowe. Ogonki są dość długie, do 7 cm, kwiaty są pojedyncze, średniej wielkości, wyposażone w okwiat z zielonkawobrązową rurką o długości do 3 cm, a także trójpłatkową fioletowo-brązową kończynę gardła. Roślina otrzymała swoją drugą nazwę, a mianowicie kirkazon rurkowy, ze względu na fajkę, która wygląda bardzo podobnie do fajki do palenia (stara produkcja).

Kwiaty rozważanego gatunku są podobne do kwiatów wdzięcznego Kirkazonu, mają też rodzaj pułapki, przedstawionej w postaci gęstych włosów skierowanych ukośnie do wewnątrz. Ta pułapka zapobiega wydostawaniu się much i chrząszczy bez zapylania kwiatu. Dopiero po zapyleniu włosy odpadają i pozwalają owadowi wydostać się. Owoce kirkazonu wielkolistnego prezentowane są w postaci sześciokątnych kapsułek o długości do 8 cm, osadzonych na długich szypułkach.

Należy zauważyć, że po zapyleniu kwiat opuszcza głowę, zasłaniając w ten sposób wejście dla innych owadów. Kirkazon o dużych liściach kwitnie przez 5-8 lat życia. Kwitnienie trwa około 25 dni, czasem krócej. Nasiona dojrzewają 3-4 miesiące po kwitnieniu. Wysiew nasion należy przeprowadzać natychmiast po zbiorach, ponieważ kiełkowanie z czasem znacznie się zmniejsza. Wynika to z faktu, że nasiona zawierają oleje, które powodują powstawanie kwasów tłuszczowych. Kirkazon wielkolistny jest rośliną szybko rosnącą, wymaga jednak specjalnych warunków do aktywnego rozwoju. Mianowicie: gleby żyzne, luźne, próchniczne i wilgotne, osłonięte od wiatru, dobrze nasłonecznione. Kultura nie toleruje długotrwałej suszy, silnych wiatrów i nadmiernej wilgoci.

Wielkolistny Kirkazon rozmnaża się przez nasiona i nakładanie warstw, czasami przez sadzonki letnie. Ta ostatnia metoda jest stosowana rzadko, ponieważ tylko 30-40% sadzonek jest ukorzenionych. Metoda nasienna polega na wstępnej stratyfikacji trwającej 2-3 miesiące. Nasiona kiełkują dopiero 60-70 dni po siewie. Kirkazon wielkolistny lub rurkowy ma wysokie właściwości dekoracyjne, nadaje się do ozdabiania pergoli, łuków, ścian budynków, pni drzew i altan.

Funkcje pielęgnacyjne

Jak już wspomniano, Kirkazon o dużych liściach jest wybredny pod względem warunków wzrostu i starannej pielęgnacji. Roślina jest higrofilna, wymaga regularnego i obfitego podlewania, a także częstego opryskiwania (szczególnie w upale). Do uprawy na obszarach o suchym klimacie Kirkazon o dużych liściach jest nieodpowiedni, nie jest w stanie wytrzymać takich warunków. Dwa razy w sezonie ważne jest karmienie słabym roztworem dziewanny lub skoncentrowanym nawozem organicznym. Wprowadzenie złożonych nawozów mineralnych jest pożądane, ale nie konieczne.

Potrzebne jest również odchwaszczanie i rozluźnianie. Poluzowanie odbywa się bardzo ostrożnie, starając się nie uszkodzić powierzchownego systemu korzeniowego. Aby uprościć konserwację, można przeprowadzić mulczowanie. Warto pamiętać, że brak wilgoci w glebie może wpłynąć nie tylko na rozwój roślin, ale także doprowadzić do uszkodzenia przez przędziorka. W wyniku działania szkodnika liście zaczną żółknąć, a następnie pokryją się plamami. Możliwe jest wykluczenie uszkodzeń tylko przy systematycznym podlewaniu. Przycinanie formacyjne nie jest wymagane w przypadku winorośli, tylko złamane i uszkodzone pędy są usuwane na wiosnę. Kirkazon o dużych liściach jest stosunkowo odporny na mróz, ale w strefie środkowej potrzebuje schronienia.