Henbane Biały

2024 Autor: Gavin MacAdam | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 13:44

Biały lulek (łac. Hyoscyamus albus) to toksyczne zioło z rodzaju Belena (łac. Hyoscyamus), reprezentujące na planecie rodzinę Solanaceae (łac. Solanaceae). Podczas gdy takie psiankowate jak Pomidor, Ziemniaki, Bakłażany, bez których nie możemy się dziś obejść w naszym menu, przybyły do Europy z dalekiej Ameryki, to toksyczny biały lulek lulek, jak wierzą botanicy, narodził się na południu Europy, a później rozprzestrzenił się po świecie za cywilizacją europejską.

Co masz na imię?

Roślina zawdzięcza łaciński epitet „albus” (biały) koronie kwiatowej, której kończyna, w przeciwieństwie do korony Czarnej Beleny, jest bladożółta lub biała, nie obciążona fioletowymi żyłkami, które zanieczyszczają główny kolor tła końcowy.

Opis

Jadąc drogami krajów Azji Zachodniej, Afryki Północnej, a także południowej Europy trudno nie zauważyć potężnych krzewów Białej Beleny z dużymi owłosionymi liśćmi i białymi dzwoneczkami kwiatów na poboczach i polach migających za oknem. Chociaż roślina ta staje się coraz rzadsza w bezmiarze Europy.

Ta roślina zielna o rocznym lub dwuletnim cyklu wzrostu ma wyprostowane lub wznoszące się łodygi wyrastające z podziemnego zdrewniałego korzenia palowego, który wnika głęboko w glebę. Łodygi zielne, gęsto pokryte gruczołowymi lepkimi wystającymi włoskami, które mogą być jedwabiste i miękkie, proste lub rozgałęzione w górnej części, tworzące szeroki krzew. Wysokość łodygi, w zależności od warunków życia, waha się od pięciu centymetrów do pół metra.

Wzdłuż długości łodygi na ogonkach są rozmieszczone proste liście o kształcie jajowatym lub okrągłym w regularnej kolejności, które u niektórych podgatunków mogą być pierzasto-klapowane z trzema do pięciu spiczastych lub rozwartych płatków. Krawędź blaszki liściowej może być gładka lub postrzępiona. Podstawa liścia sercowato karbowana lub klinowata, zaokrąglona. Liście, podobnie jak łodygi, są gęsto pokryte miękkimi i jedwabistymi włoskami lub porozrzucanymi gruczołowymi wystającymi włoskami. Przylistki mogą być węższe lub takie same jak liście łodyg.

Od maja do września krzew pokazuje światu duże kwiaty, które tworzą kwiatostan w kształcie kolca lub racemose. Są albo siedzące, albo mają krótkie szypułki. Pięć płatków korony jest żółtawych lub białych. Bliżej gardła można zauważyć cienkie paski lub plamy o bardziej soczystym, żółtym lub fioletowo-liliowym kolorze. Gardło kwiatu może być żółte lub ciemnofioletowe. Naga kolumna słupka ma taką samą długość jak otaczające ją pręciki, których włókna pokryte są w dolnej części włoskami. Korona jest chroniona kielichem w kształcie cylindrycznego dzwonu, którego zrośnięte działki kończą się ostrymi trójkątnymi zębami, a zewnętrzna strona jest pokryta gruczołowymi wystającymi włoskami.

Brązowo-zielona owocowa kapsułka z wypukłym wieczkiem jest znacznie krótsza niż stopione działki kielicha, które wygląda jak malowniczy kieliszek do wina, ozdobiony wzdłuż krawędzi pięcioma trójkątnymi ostrymi zębami. Wewnątrz torebki znajdują się białoszare, drobne, komórkowe nasiona w kształcie nerki. Nasiona lulka białego kiełkują łatwiej niż nasiona lulka czarnego.

Stosowanie

Biały lulek z pięknymi dużymi jasnymi kwiatami ma starożytną fascynującą historię. W czasach starożytnych roślina była aktywnie wykorzystywana w rytuałach religijnych, na przykład w kulcie greckiej wyroczni, kiedy ludzie chcieli zajrzeć w tajemnice przyszłości, aby przewidzieć wynik tego lub innego ważnego wydarzenia. W średniowieczu biel Belena była częścią magicznych mikstur i odurzającego piwa.

Narkotyczny olejek belena był stosowany w operacjach jako środek znieczulający.

Skład chemiczny korzeni, łodyg, liści i nasion rośliny jest bardzo podobny do lulka czarnego, chociaż toksyczność rośliny zależy od okresu cyklu wegetacyjnego. Na przykład alkaloid „hioscyjamina” występuje w trawie tylko w okresie kwitnienia rośliny.