Oset Akantolu

2024 Autor: Gavin MacAdam | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 13:44

Oset acantholus (łac. Carduus acanthoides), czyli oset oset - wieloletnia roślina zielna z rodzaju

Oset (łac. Carduus)należący do rodziny

Astro (łac. Asteraceae) lub Compositae (łac. Compositae) … Chociaż wszystkie rośliny z rodzaju mają ochronne ostre kolce na liściach i otoczce kwiatowej, gatunek ten wyróżnia się wśród nich szczególnie obfitą liczbą ostrych części. Ta roślina chwastowa jest gatunkiem zagrożonym, dlatego w niektórych miejscach jest objęta ochroną człowieka, pomimo swojego zachwaszczonego charakteru.

Co masz na imię?

Łacińska nazwa tego gatunku podkreśla szczególne uzbrojenie rośliny w ostre ciernie. W końcu nazwa rodzajowa „Carduus” już mówi o ciernistości rośliny, a specyficzny epitet „acanthoides” jeszcze bardziej tę ciernistość wzmacnia, porównując kształt ciernistych liści tego gatunku Thistle z ciernistymi liśćmi roślin rodzaj Acanthus lub Acanthus, którego łacińska nazwa „Acanthus” jest oparta na starożytnej greckiej spółgłosce ze słowem oznaczającym „cierń”. Taki jest „kolczasty cierń”.

Opis

Wieloletni oset Acantholus jest podtrzymywany przez korzeń wrzecionowaty, który podobnie jak boraks wkręca się w glebę porośniętą korzeniami przybyszowymi. Z niego na powierzchni ziemi rodzi się bruzdowana zaokrąglona łodyga, której wysokość, w zależności od warunków środowiskowych, waha się od sześćdziesięciu do siedemdziesięciu centymetrów. Łodyga może być prosta, wyprostowana lub nieco rozgałęziona w górnej części rośliny. Powierzchnia łodygi pokryta jest długimi, segmentowanymi włoskami, które są na niej porozrzucane. Cierniste liście spływające od podstawy do samego wierzchołka nadają roślinie skrzydlaty wygląd.

Liście są dość malownicze, skórzaste. Powierzchnia podłużnie lancetowatej blaszki liściowej jest naga. Lekkie pokwitanie obserwuje się tylko wzdłuż żył na spodniej stronie blaszki liściowej. Długość liści waha się od piętnastu do dwudziestu centymetrów. Pierzaste liście składają się z trzech do pięciu płatów. Krawędź każdego płata jest uzbrojona w kolczaste rzęski, a koniec płata kończy się żółtawym długim kręgosłupem. Niższe liście mają krótki ogonek, a wyższe wzdłuż łodygi zamieniają się w siedzące, niezawodnie chroniąc łodygę przed nieproszonymi gośćmi. Trudno zaprzyjaźnić się z taką rośliną nieuzbrojonymi rękami. Na zdjęciu górna i dolna powierzchnia blachy:

Cierniste, krótkie szypułki zwieńczone są pojedynczymi kwiatostanami-koszami, charakterystycznymi dla roślin z rodziny Astrovye. Kwiatostany nie są bardzo duże, kuliste, do dwóch centymetrów średnicy. Prawie nagą otoczkę ochronną kwiatu tworzą liście zakończone krótkim kolcem. Wewnątrz koperty znajdują się cylindryczne, biseksualne kwiaty z liliową, fioletową, różową lub czerwoną koroną, rzadziej białą. Dość malownicze kwiatostany kwiatowe mogą dobrze ozdobić sztuczny ogród kwiatowy.

Kolczasty wygląd ostropestu w ogóle nie straszy owadów, które chętnie raczą się słodkim nektarem kwiatowym, jednocześnie zapylając kwiaty. Po zapyleniu kwiaty zamieniają się w małe niełupki, których długość może osiągnąć maksymalnie trzy i pół milimetra, przy szerokości jednego milimetra. Podobnie jak akant innych gatunków z rodzaju Thistle, acantholus acantholus achenes są wyposażone w włochatą kępkę do podróży w poszukiwaniu nowego miejsca zamieszkania.

Stosowanie

Ze względu na swoją szczególną ciernistość i względną rzadkość oset Acantholus nie przyciąga uwagi ogrodników, hodowców kwiatów i tradycyjnych uzdrowicieli, chociaż posiada wszystkie cechy charakterystyczne dla innych gatunków z rodzaju.

W naturze roślina rośnie na śmietnikach urządzanych przez ludzi w pobliżu ich osiedli, na poboczach dróg, a czasem jak chwast przedostaje się na sztuczne pola, zabierając żywność z upraw.